Pm Kisan Scheme: पंतप्रधान किसान सन्मान निधी योजना (PM Kisan Samman Nidhi Yojana) ही भारतातील शेतकऱ्यांसाठी एक महत्त्वाची योजना आहे. या योजनेद्वारे सरकार शेतकऱ्यांना दरवर्षी ६,००० रुपयांची आर्थिक मदत करते. ही रक्कम तीन हप्त्यांमध्ये, प्रत्येकी २,००० रुपये, शेतकऱ्यांच्या बँक खात्यात जमा केली जाते. आतापर्यंत या योजनेचे १९ हप्ते शेतकऱ्यांना मिळाले असून, लवकरच २० वा हप्ता जमा होण्याची शक्यता आहे. देशातील कोट्यवधी शेतकरी या योजनेचा लाभ घेतात , पण अजू काही शेतकरी यापासून वंचित राहिले आहेत. त्यामुळे नवीन शेतकऱ्यांना या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी काही नियम व अटी समजून घेणे आवश्यक आहे. पण एक महत्त्वाचा प्रश्न आहे की, या योजनेसाठी वयाची मर्यादा आहे का? चला, याबाबत सविस्तर माहिती जाणून घेऊया.
पीएम किसान योजनेसाठी पात्रता नियम
या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी शेतकऱ्यांना काही नियम पाळावे लागतात. खालीलप्रमाणे योजनेचे प्रमुख नियम आणि वयासंबंधी माहिती आहे:
ब्रेकिंग! अनुकंपा तत्वावरील १० हजार रिक्त पदे भरणार; जिल्हाधिकाऱ्यांना नियुक्तीचे अधिकार
| नियम | तपशील |
|---|---|
| वयाची अट | या योजनेसाठी अर्जदाराचे किमान वय १८ वर्षे असणे आवश्यक आहे. १८ वर्षांपेक्षा कमी वय असलेल्या व्यक्तीला (अल्पवयीन) या योजनेसाठी अर्ज करता येत नाही. विशेष म्हणजे, कमाल वयोमर्यादेबाबत कोणतीही अट नाही. म्हणजेच, १८ वर्षांनंतर कितीही वय असले तरी शेतकरी या योजनेसाठी अर्ज करू शकतो. |
| स्वतःच्या नावावर शेतजमीन | योजनेचा लाभ घेण्यासाठी अर्जदाराच्या नावावर शेतीयोग्य जमीन असणे अनिवार्य आहे. जर कुटुंबात जमीन असेल, पण ती अर्जदाराच्या नावावर नसेल, तर लाभ मिळत नाही. |
| अपात्र शेतकरी | काही व्यक्ती या योजनेसाठी अपात्र आहेत. यामध्ये सरकारी नोकरी करणारे, मागील वर्षी आयकर भरणारे, १०,००० रुपयांपेक्षा जास्त मासिक पेन्शन घेणारे (ग्रुप डी कर्मचारी वगळता), डॉक्टर, वकील, अभियंते, चार्टर्ड अकाउंटंट (CA), आर्किटेक्ट यासारखे व्यावसायिक, तसेच घटनात्मक पदांवर असलेले शेतकरी यांचा समावेश आहे. |
| भाडेतत्त्वावरील शेती | जे शेतकरी भाड्याने जमीन घेऊन शेती करतात, त्यांना या योजनेचा लाभ मिळत नाही. जमिनीची मालकी अर्जदाराच्या नावावर असणे गरजेचे आहे. |
| कुटुंबातील एकच सदस्य पात्र | एका कुटुंबातील फक्त एकच व्यक्ती या योजनेचा लाभ घेऊ शकते. उदाहरणार्थ, जर पत्नी या योजनेसाठी पात्र असेल, तर पतीला लाभ मिळणार नाही. |
वयाबाबत स्पष्टता
पीएम किसान योजनेसाठी किमान वय १८ वर्षे असणे बंधनकारक आहे, परंतु कमाल वयोमर्यादेची कोणतीही अट नाही. याचा अर्थ, १८ वर्षांवरील कोणताही शेतकरी, जो इतर पात्रता निकष पूर्ण करतो, तो या योजनेचा लाभ घेऊ शकतो. याशिवाय, शेतकऱ्याने e-KYC आणि भूलेख सत्यापन पूर्ण करणे आवश्यक आहे, अन्यथा लाभ मिळणार नाही.
फार्मर रजिस्ट्री अनिवार्य
नवीन नियमांनुसार, पीएम किसान योजनेचा लाभ घेण्यास लिए फार्मर रजिस्ट्री (Farmer Registry) करणे अनिवार्य आहे. ही रजिस्ट्री नसल्यास नवीन शेतकरी योजनेत सामील होऊ शकत नाहीत किंवा विद्यमान लाभार्थ्यांना पुढील हप्ता मिळणार नाही. रजिस्ट्रीसाठी शेतकऱ्यांनी आपले आधार कार्ड, बँक खाते आणि जमिनीच्या मालकीचे दस्तऐवज (जसे की खसरा-खतौनी) जवळच्या CSC केंद्र किंवा राजकीय कृषि बीज भंडार येथे सादर करावे
पीएम किसान सन्मान निधी योजनेमुळे शेतकऱ्यांना आर्थिक स्थैर्य मिळते. परंतु योजनेचा लाभ घेण्यासाठी किमान १८ वर्षे वय आणि स्वतःच्या नावावर शेतजमीन असणे आवश्यक आहे. कमाल वयोमर्यादेची कोणतीही अट नसल्याने वृद्ध शेतकरीही योजनेसाठी पात्र ठरू शकतात. याशिवाय, e-KYC आणि फार्मर रजिस्ट्री पूर्ण करणे महत्त्वाचे आहे. शेतकऱ्यांनी वेळेत या प्रक्रिया पूर्ण कराव्यात, जेणेकरून २० व्या हप्त्याचा लाभ त्यांना मिळू शकेल. अधिक माहितीसाठी, शेतकरी pmkisan.gov.in या अधिकृत वेबसाइटला भेट देऊ शकतात.
