Dalimb Sheti Success Story: जालना जिल्ह्यातील अंबड तालुक्यातील आलमगाव येथील शेतकरी प्रल्हाद येळेकर यांनी आपल्या जिद्दीने आणि मेहनतीने शेतीच्या क्षेत्रात एक नवा आदर्श निर्माण केला आहे. शेती हा व्यवसाय जोखमींनी भरलेला आहे. हवामानातील बदल, रोगांचा प्रादुर्भाव, बाजारातील चढ-उतार आणि आर्थिक अडचणी यामुळे शेतकऱ्यांना अनेकदा मोठ्या संकटांचा सामना करावा लागतो. पण प्रल्हाद यांनी या सर्व अडथळ्यांवर मात करत डाळिंब शेतीतून एका एकरात ५ लाख रुपयांपर्यंत उत्पन्न मिळवण्याचा पराक्रम केला आहे. त्यांची ही कहाणी प्रत्येक शेतकऱ्यासाठी प्रेरणादायी आहे.
प्रल्हाद यांनी २०१० मध्ये डाळिंब शेतीला सुरुवात केली. सुरुवातीच्या काळात त्यांना चांगले उत्पादन आणि बाजारात योग्य भाव मिळत असल्याने त्यांचा व्यवसाय चांगलाच फुलला. पण २०१७ पर्यंत परिस्थिती बदलली. डाळिंबाच्या बागेवर तेल्या रोगाचा प्रादुर्भाव आणि काही कीटकांचा उपद्रव यामुळे त्यांचे मोठे नुकसान झाले. त्याचवेळी बाजारातील डाळिंबाचे भावही घसरले. या सगळ्यामुळे आर्थिक संकट कोसळले आणि शेवटी त्यांना त्यांची डाळिंब बाग उखडून टाकावी लागली. सामान्य शेतकरी येथे हार मानला असता, पण प्रल्हाद यांनी हिम्मत सोडली नाही. त्यांनी या अपयशातून धडा घेतला आणि पुन्हा नव्याने शेती करण्याचा निर्णय घेतला.
२०२२ मध्ये प्रल्हाद यांनी पुन्हा एकदा डाळिंब शेतीला सुरुवात केली. यावेळी त्यांनी ‘भगवा’ या सुधारित वाणाची निवड केली आणि एक एकर क्षेत्रात १४ x ८ फूट अंतरावर ३०० रोपे लावली. प्रत्येक रोपासाठी ३५ रुपये खर्च आला. त्यांनी शेतीचे काटेकोर नियोजन केले. रोपांची योग्य निवड, ठिबक सिंचन, वेळेवर खतांचा वापर आणि फवारणी यामुळे त्यांच्या बागेची वाढ चांगली झाली. पहिल्याच वर्षी त्यांना २ टन डाळिंबांचे उत्पादन मिळाले आणि बाजारात एका टनाला १,०२,००० रुपये असा उत्तम भाव मिळाला. हा भाव त्यांच्या अपेक्षेपेक्षा खूपच जास्त होता आणि त्यामुळे त्यांचा आत्मविश्वास वाढला.
दुसऱ्या वर्षी त्यांनी आपल्या बागेचे व्यवस्थापन आणखी सुधारले. झाडांचे आरोग्य उत्तम राहिले आणि त्यामुळे त्यांना ५ ते ६ टन उत्पादनाची अपेक्षा आहे. सध्या बाजारात डाळिंबाला १२० ते १३० रुपये प्रतिकिलो भाव मिळत आहे. पण सरासरी १०० रुपये प्रति किलो भाव धरला, तरी त्यांना ५ ते ६ लाख रुपये उत्पन्न मिळण्याची शक्यता आहे. हे उत्पन्न एका एकरातून मिळणे ही त्यांच्यासाठी मोठी उपलब्धी आहे.
प्रल्हाद येळेकर यांचा यशाचा मंत्र आहे संयम आणि सातत्य. त्यांच्या मते, डाळिंब शेतीत यशस्वी होण्यासाठी खत व्यवस्थापन, कीड आणि रोग नियंत्रण, वेळेवर मशागत आणि पाणी व्यवस्थापन यावर विशेष लक्ष द्यावे लागते. त्यांनी सेंद्रिय खतांचा वापर, जसे की कंपोस्ट आणि गांडूळखत, तसेच गरजेनुसारच रासायनिक फवारणी यांचा समतोल वापर केला. यामुळे तेल्या रोगासारख्या समस्यांवर नियंत्रण ठेवता आले. त्यांच्या बागेचे आरोग्य उत्तम राहण्याचे कारण म्हणजे त्यांचे सातत्यपूर्ण प्रयत्न आणि सेंद्रिय शेतीवरील भर.
आज प्रल्हाद यांची डाळिंब बाग उत्तम स्थितीत आहे आणि ते भविष्यात डाळिंब निर्यातीचा विचार करत आहेत. त्यांच्या यशाने शेजारील शेतकऱ्यांना प्रेरणा मिळाली आहे. अनेक शेतकरी आता पारंपरिक पिकांऐवजी डाळिंब शेतीकडे वळत आहेत, कारण या पिकाला बाजारात उच्च भाव मिळतो आणि निर्यातीची शक्यताही आहे. प्रल्हाद यांचा प्रवास हा दाखवतो की, योग्य नियोजन, मेहनत आणि जिद्द यांच्या जोरावर कोणत्याही संकटावर मात करता येते आणि शेतीतून लाखोंचे उत्पन्न मिळवता येते.
3 thoughts on “Dalimb Sheti Success Story: जालना येथील शेतकऱ्याची प्रेरणादायी यशोगाथा: डाळिंब शेतीतून ५ लाखांचे उत्पन्न!”