Agriculture Tips 10 July: सोनचाफा फुलशेती: शेतकऱ्यांसाठी वर्षाला दीड लाख कमाईचा सुनहरा पर्याय

Agriculture Tips 10 July: सोनचाफा (शास्त्रीय नाव: मायकेलिया चंपका) हे पिवळ्या-केशरी रंगाचे, सुगंधी फूल आहे, ज्याला अत्तर उद्योग, धार्मिक विधी, अगरबत्ती निर्मिती, सौंदर्यप्रसाधने आणि आयुर्वेदिक औषधांमध्ये मोठी मागणी आहे. पुणे, मुंबई, नाशिक, कोल्हापूरसारख्या शहरांमध्ये या फुलाला वर्षभर मागणी असते. विशेष म्हणजे, या फुलावर रोगांचा प्रादुर्भाव कमी होतो, त्यामुळे उत्पादन खर्च कमी राहतो आणि नफा वाढतो.

लागवडीची पद्धत

पूर्वी सोनचाफ्याची झाडे उंच आणि डेरेदार असायची, ज्यामुळे फुलांची तोडणी अवघड व्हायची. आता मात्र वानस्पतिक कलम पद्धतीमुळे कमी उंचीची झाडे विकसित केली जातात, ज्यामुळे फुलांची तोडणी सोपी होते. साधारणपणे दुसऱ्या किंवा तिसऱ्या वर्षापासून फुलांचे उत्पादन सुरू होते. लागवडीसाठी खालील बाबी लक्षात ठेवा:

स्व. कैलास नागरे यांच्या पत्नीचे निवेदना द्वारे प्रशासनाला बारा दिवसाचा अल्टिमेट अन्यथा अन्नत्याग आंदोलन…

• वाण निवड: गडद पिवळा, गडद केशरी किंवा सिमाचल केशरी वाणांना बाजारात चांगली मागणी आहे. योग्य मातृवृक्षापासून कलमे निवडणे महत्त्वाचे आहे, अन्यथा उत्पादनावर परिणाम होऊ शकतो.
• जमिनीची निवड: पाण्याचा निचरा होणारी, सूर्यप्रकाश मिळणारी जमीन निवडा. पाणी साचणारी जमीन टाळा.
• लागवड: एका हेक्टरमध्ये सुमारे 1000 झाडे लावता येतात. 10×10 फूट किंवा 12×12 फूट अंतर ठेवावे.
• छाटणी आणि देखभाल: वेळेवर छाटणी केल्यास झाडांची वाढ नियंत्रित राहते आणि फुलांचे उत्पादन वाढते.

खते आणि सिंचन

सोनचाफ्याच्या लागवडीसाठी ठिबक सिंचन पद्धतीचा वापर करणे फायदेशीर ठरते, कारण यामुळे पाण्याची बचत होते आणि झाडांना योग्य प्रमाणात पाणी मिळते. सेंद्रिय आणि रासायनिक खतांचा संतुलित वापर करावा. पहिल्या वर्षी झाडांची काळजीपूर्वक देखभाल केल्यास दुसऱ्या वर्षापासून फुलांचे उत्पादन सुरू होते. वर्षभरात सुमारे 150 ते 180 दिवस फुलांचा बहर टिकतो.

आर्थिक फायदा

सोनचाफ्याच्या फुलांना बाजारात चांगला दर मिळतो. सामान्य दिवसांमध्ये 30 ते 40 रुपये प्रति शेकडा, तर सणासुदीच्या काळात 60 ते 100 रुपये प्रति शेकडा दर मिळतो. योग्य व्यवस्थापन केल्यास एका हेक्टरमधून वर्षाला 1 ते 1.5 लाख रुपये निव्वळ नफा मिळू शकतो. याशिवाय, कमी रोगप्रादुर्भावामुळे कीटकनाशकांचा खर्च कमी होतो, ज्यामुळे हा व्यवसाय अधिक फायदेशीर ठरतो.

Farmer Success Story: सोलापूरच्या युवा शेतकऱ्याने काळ्या उसातून कमावले ४ लाख! जाणून घ्या यशाची कहाणी

यशस्वी शेतकऱ्यांचे उदाहरण

पुण्यातील पुरंदर तालुक्यातील चांबळी गावातील शेतकरी मोहन कामठे यांनी अर्धा एकर शेतात सोनचाफ्याची लागवड केली. रत्नागिरीहून रोपे आणून त्यांनी योग्य व्यवस्थापन आणि काळजी घेतली. परिणामी, त्यांना वर्षाला अडीच ते तीन लाखांचे उत्पन्न मिळाले. त्यांची ही यशोगाथा इतर शेतकऱ्यांसाठी प्रेरणादायी आहे.

शेतकऱ्यांसाठी टिप्स

1. रोपांची निवड: नर्सरीतून दर्जेदार आणि कलम केलेली रोपे खरेदी करा.
2. बाजारपेठेचा अभ्यास: स्थानिक बाजारात मागणी असलेल्या वाणांची निवड करा.
3. तांत्रिक मार्गदर्शन: कृषी तज्ज्ञ किंवा कृषी विज्ञान केंद्रांचा सल्ला घ्या.
4. विक्री व्यवस्था: फुले ताजी असताना बाजारात पोहोचतील याची काळजी घ्या, कारण ही फुले नाजूक असतात.

सोनचाफा फुलशेती हा शेतकऱ्यांसाठी कमी खर्चात आणि कमी श्रमात जास्त नफा देणारा व्यवसाय आहे. योग्य नियोजन, तंत्रज्ञानाचा वापर आणि बाजारपेठेचा अभ्यास केल्यास तुम्हीही या शेतीतून लाखोंची कमाई करू शकता. जर तुम्हाला शेतीत काहीतरी नवीन आणि फायदेशीर करायचे असेल, तर सोनचाफा लागवड हा तुमच्यासाठी उत्तम पर्याय आहे!