Mango nursery solapur: सोलापूर जिल्ह्यातील माढा तालुक्यातील अरण गावात राहणारे शेतकरी दत्तात्रय घाडगे यांनी आपल्या मेहनतीच्या आणि नाविन्यपूर्ण दृष्टिकोनाच्या जोरावर आंबा रोपवाटिकेचा यशस्वी व्यवसाय उभा केला आहे. त्यांच्या “सावता माळा आंबा बाग नर्सरी” या ब्रँडने आज सोलापूरच्या शेती क्षेत्रात एक वेगळी ओळख निर्माण केली आहे. पारंपरिक शेतीला आधुनिक तंत्रज्ञान आणि बाजारपेठेच्या गरजांशी जोडून त्यांनी हा व्यवसाय यशस्वी केला असून, त्यातून दरवर्षी सुमारे 6 ते 7 लाख रुपयांची उलाढाल होत आहे. त्यांच्या या यशाने अनेक शेतकऱ्यांना प्रेरणा मिळाली असून, शेतीच्या नव्या वाटा खुल्या झाल्या आहेत.
दत्तात्रय घाडगे यांनी सुमारे 11,000 आंबा रोपे तयार करून एक सुसज्ज नर्सरी विकसित केली आहे. त्यांच्या नर्सरीत 16 ते 17 प्रकारचे आंब्याचे वाण उपलब्ध आहेत. यामध्ये शेतकऱ्यांमध्ये विशेष लोकप्रिय असलेला केसर आंबा तसेच दशहरी, लंगडा, नीलम, तोतापुरी आणि रत्ना यांसारख्या उच्च दर्जाच्या वाणांचा समावेश आहे. या रोपांची किंमत शेतकऱ्यांना परवडेल अशी ठेवण्यात आली आहे, जी 50 ते 80 रुपये प्रति रोप आहे. यामुळे शेतकरी सहजपणे ही रोपे खरेदी करून स्वतःच्या बागा विकसित करत आहेत. घाडगे यांच्या या किंमतीमुळे शेतकऱ्यांना कमी खर्चात दर्जेदार रोपे मिळत असून, त्यांचा व्यवसायही वाढत आहे.
या नर्सरीच्या यशामागील एक महत्त्वाचा पैलू म्हणजे दत्तात्रय घाडगे यांचे नियोजन आणि तांत्रिक कौशल्य. त्यांनी रत्नागिरी येथून खास पावस जातीच्या आंब्याच्या 3 टन कोया मागवल्या आणि केवळ 21 दिवसांत 80% उगवण यशस्वी करून दाखवली. त्यांच्याकडे कलम करण्याची आधुनिक आणि सुसज्ज व्यवस्था आहे. ऑगस्ट-सप्टेंबर महिन्यात रोपे विक्रीसाठी तयार केली जातात, ज्यामुळे शेतकऱ्यांना हंगामानुसार दर्जेदार रोपे वेळेवर मिळतात. यामुळे शेतकऱ्यांचा विश्वास त्यांच्यावर वाढला आहे.
दत्तात्रय घाडगे यांचे आणखी एक वैशिष्ट्य म्हणजे त्यांनी विकसित केलेल्या शरद आंबा (3 किलो वजन) आणि सावता आंबा (2 किलो वजन) या दुर्मिळ आणि उच्च प्रतीच्या आंब्यांच्या वाणांचे पेटंट मिळवले आहे. स्थानिक पातळीवर प्रयोगशीलतेच्या जोरावर पेटंट मिळवणारे ते एकमेव शेतकरी आहेत. या पेटंटमुळे त्यांच्या नर्सरीतील उत्पादनांना ब्रँडेड ओळख मिळाली असून, ग्राहकांचा विश्वासही वाढला आहे. यामुळे त्यांच्या रोपांना बाजारपेठेत विशेष मागणी आहे.
घाडगे यांची नर्सरी केवळ व्यवसायापुरती मर्यादित नाही, तर ती शेतकऱ्यांसाठी एक प्रशिक्षण केंद्र बनली आहे. अनेक नवीन शेतकरी त्यांच्या नर्सरीला भेट देऊन आंबा लागवडीचे तंत्र, रोग व्यवस्थापन, योग्य माती आणि खतांचे मिश्रण यासंदर्भात मार्गदर्शन घेतात. दत्तात्रय घाडगे यांनी विकसित केलेली कार्यपद्धती अनेक शेतकऱ्यांसाठी मार्गदर्शक ठरत आहे. त्यांच्या अनुभवातून आणि सातत्यपूर्ण प्रयत्नांतून त्यांनी शेती क्षेत्रात एक नवीन आदर्श निर्माण केला आहे.
सोलापूरच्या दुष्काळग्रस्त भागात कमी पावसातही आंबा लागवडीचा यशस्वी व्यवसाय उभा करून दत्तात्रय घाडगे यांनी शेतकऱ्यांना एक नवी दिशा दाखवली आहे. त्यांच्या या यशोगाथेने शेती हा केवळ पारंपरिक व्यवसाय नसून, योग्य नियोजन आणि तंत्रज्ञानाच्या जोरावर तो आर्थिकदृष्ट्या यशस्वी आणि प्रेरणादायीही ठरू शकतो, हे दाखवून दिले आहे.
2 thoughts on “Mango nursery solapur: सोलापूरच्या शेतकऱ्याची यशोगाथा; आंबा नर्सरीतून दरवर्षी 7 लाखांची कमाई”